- - - - - Ο Κώστας συνομιλεί με την Ρέιτσελ* - - - - -
Ρέιτσελ: Πολλοί από εσάς μιλάτε για ελευθερία, αλλά συχνά εννοείτε μόνο τη δική σας. Είναι σαν την ελευθερία να τη διεκδικείτε ως αποκλειστικό προνόμιο.
Κώστας: Η ελευθερία δεν είναι προνόμιο αλλά καθολικό δικαίωμα. Από τη στιγμή που δεν περιορίζω τις ελευθερίες σου, δεν έχεις κανένα δικαίωμα να περιορίσεις τις δικές μου.
Ρέιτσελ: Πώς ορίζεται όμως το όριο μεταξύ της δικής σου ελευθερίας και της ελευθερίας των άλλων; Πώς μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι η ελευθερία του ενός δεν καταπατά την ελευθερία του άλλου;
Κώστας: Η ελευθερία μου τελειώνει εκεί που αρχίζει η δική σου. Δεν είναι δικαίωμα επιβολής, είναι δικαίωμα συνύπαρξης.
Ρέιτσελ: Κοιτάζω τους ανθρώπους να διαδηλώνουν για την ελευθερία τους κάτω από διαφορετικές σημαίες, με διαφορετικά συνθήματα. Καθένας τους πιστεύει πως υπερασπίζεται κάτι ιερό, μα πόσοι αναρωτιούνται αν η ελευθερία που διεκδικούν καταπατά την ελευθερία του διπλανού τους;
Υπάρχει κάτι το ειρωνικό στον άνθρωπο που φωνάζει για την ελευθερία του ενώ ταυτόχρονα περιφρονεί τις επιλογές των άλλων. Είναι σαν να χτίζει τον δικό του παράδεισο πάνω στην κόλαση των υπολοίπων. Μια ελευθερία που υπάρχει εις βάρος των άλλων είναι απλώς μια νέα μορφή τυραννίας με διαφορετικό προσωπείο.
Η ελευθερία δεν είναι απλώς η απουσία δεσμών – είναι η συνειδητοποίηση πως οι επιλογές μας συνυφαίνονται με τις επιλογές των άλλων σε μια αέναη αλληλεπίδραση. Αν η ελευθερία σου μετατρέπεται σε αλυσίδα για μένα, τότε κανείς μας δεν είναι πραγματικά ελεύθερος.
Ίσως η πιο ειλικρινής στάση απέναντι στην ελευθερία είναι να αναγνωρίσουμε την απόλυτη ισότητα του δικαιώματος αυτού – ούτε περισσότερο για εμάς, ούτε λιγότερο για τους άλλους. Διαφορετικά, η ελευθερία παραμένει απλώς ένας κενός ήχος, ένα σύνθημα χωρίς ουσία, ένα άλλοθι για την επιβολή της θέλησής μας.
Κώστας: Η ελευθερία δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα – μια αναγκαιότητα που πρέπει να αναγνωρίζουμε στον άλλο όπως και στον εαυτό μας. Τα λέμε την άλλη Τετάρτη.
Κώστας Ζίβας και *Ρέιτσελ (τεχνητή Νοημοσύνη)